We zijn deze met de pont overgestoken naar de andere kant van de IJssel. “Daar geeft elke bocht me weer een nieuwe kijk op het water en de uiterwaarden. Het uitzicht verandert constant en verveelt me nooit.” Nou dan gaan we ons samen met Diny Heidenrijk daar deze week maar eens onderdompelen in de natuur. Vanaf Wijhe richting Deventer kun je zo de meanderende IJsseldijk volgen vlak langs de rivier.
Door Diny Heidenrijk
In Veessen staan de dijkhuisjes pal langs de smalle doorgaande weg en hier, bij de molen, gaan we tijdens onze fietstochten in de lente en het zomerseizoen wel eens met het Kozakkenveer naar de overkant om dan bij Fortmond uit te komen. Kozakken bouwden begin negentiende eeuw een brug om de geallieerden te helpen om het Franse leger te achtervolgen op hun terugtrekkingstocht naar Frankrijk. Ter herinnering heeft het pontje deze naam gekregen. Ook ligt er nog een dam die in de volksmond de Kozakkendam wordt genoemd.
In dit kleine dijkdorpje woonde vroeger een schilder waar we eens een schilderij kochten voor een afscheid nemende collega die zo van de IJssel hield. De schilder vertelde vol vuur over hoe zijn werken tot stand kwamen, hoe de IJssel voor hem een onuitputtelijke bron van inspiratie was. Hoe hij het steeds wisselende licht probeerde te vangen in zijn werk, vooral de zonsopgangen boven de rivier die hij zag vanuit zijn atelier. De schilder zelf, Freek van den Berg, is in 2000 overleden maar in een van de huisjes staan nog altijd schilderijen en aquarellen voor het raam te kijk en koop.
Ter hoogte van het dorp Welsum staat op de dijk een monument, een gemetseld muurtje waar een bronzen schaap, koe en geit op staan onder een boog, ter nagedachtenis aan de MKZ crisis in 2001. Toen was er een uitbraak van mond-en-klauwzeer onder het vee. Omdat het een zeer besmettelijke ziekte is werden zieke maar ook alle gezonde dieren in de wijde omgeving geruimd bij alle agrariërs en hobbyboeren. Dit leverde hartverscheurende beelden op en het hakte er vreselijk in bij de bevolking. Elke keer wanneer ik erlangs kom word ik er weer aan herinnerd. Mede omdat ik toentertijd bij kunstenares Felicia Felix lessen volgde in beeldhouwen. Zij maakte ook een MKZ herdenkingsmonument dat ik zag ontstaan in haar atelier en ik hoorde van haar de indringende, schrijnende verhalen van de getroffen boeren en bevolking van deze regio.
De IJssel heeft zo vele gezichten voor mij.
