Salland heeft een eigen energiemaatschappij: Endona. Je kunt er 100% groene energie kopen, lokaal geproduceerd in Heeten. Een flinke opsteker dus voor het klimaat, maar ook voor de lokale economie. De zon is gratis grondstof voor stroom. En door lokale verkoop blijft het geld in de regio. Vrijdag 21 september wordt het zonne-energiepark officieel geopend. Van 15:30 tot 19 uur is het open huis.
Je hebt Essent, Nuon, Greenchoice en nu dus ook Endona. Het heeft wat voeten in aarde gehad in dat rijtje terecht te komen. Wet- en regelgeving was niet berekend op een lokaal energiebedrijf, honderd procent in handen van de lokale gemeenschap, dat stroom opwekt én verkoopt in de eigen regio. Dat hadden ze in Overijssel nog niet eerder gezien.
Endona als bedrijf
Eigenlijk is Endona een gewoon bedrijf dat produceert en verkoopt. Voor de productie heeft het 7752 zonnepanelen op 3,5 hectare land aangelegd tussen de sportvelden en de rondweg van Heeten. Iedereen kan de daar opgewekte stroom kopen. “Endona is lokaal en kleinschalig en heeft daarom ruimte voor idealen,” leggen Edward Weening en Loeck Tomassen van het bestuur uit. “Heetenaren bijvoorbeeld de kans geven in eigen groene stroom te voorzien. Endona is niet uit op winst, zodat het de goedkoopste leverancier is. Alle omzet blijft in de regio. En misschien nog wel het belangrijkste: Endona geeft een enorme boost aan de duurzame gedachten van de inwoners van Heeten.”
Endona wekt zonnestroom op voor zo’n 600 huishoudens. Maar als energiebedrijf moet je 24-7 leveren en naast elektrisch graag ook gas. Daarom is Endona een verbinding aangegaan met Energie VanOns. Die overkoepelende partij koppelt duurzame lokale energie coöperaties uit het land aan elkaar en staat op die manier garant voor permanente levering van groene stroom en CO2-gecompenseerd gas.
Meedoen met Endona
Je kan op meer manieren meedoen met Endona. De meest logische is klant worden: jouw energie via Endona afnemen en dan gelijk de laagste prijs voor de meest duurzame stroom betalen. Klanten die zelf ook panelen hebben, krijgen per jaar een korting van twaalf euro.
Je kunt ook participeren met een aandeel van 250 euro waar je tot vier procent rendement op krijgt en als klant nog een half procent meer. Ook kinderen kunnen duurzaam meedoen. Tot 12 jaar mag je 25 euro inleggen, tien jaar later krijg je dan 50 euro terug. “Participanten hebben een stem in het Endona Maatschappelijk Fonds (EMF) dat jaarlijkse aan goede maatschappelijke doelen giften uitkeert. Die doelen moeten Heetens, duurzaam en sociaal zijn. Er zit al geld in dat Maatschappelijk Fonds.” Endona werd Goudhaentje van 2018 wat naast de eeuwige roem ook duizend euro opleverde. Daarnaast worden de bestuurders steeds vaker in den lande gevraagd voor presentaties. “In plaats van de gebruikelijke fles wijn, vragen we daar een bijdrage voor het fonds.”
Terugblikken
Endona is als visionaire gedachte begonnen bij Heetenaren Dominique Doedens en Frank Middelkoop. “Wet- en regelgeving en wij moesten nog wel wat aan elkaar wennen. Maar we zijn samen met bijvoorbeeld de gemeente Raalte, de provincie Overijssel
en partijen als de Autoriteit Consument en Markt, de Rijksdient voor Ondernemend Nederland en Energiefonds Overijssel op een constructieve manier de weg ingeslagen van ‘hoe gaan we dit mogelijk maken’. Dat heeft vijf jaar overleg en stapels papierwerk veroorzaakt, maar het pad is nu geëffend, volgende trajecten hebben alleen nog maar meer te maken met de reguliere doorlooptijd voor vergunningen, toch altijd nog twee tot drie jaar.”
Ook de locatie had in het begin nog wel wat voeten in aarde. “Je gebruikt immers wel 3,5 hectare grond voor panelen. Wat vinden we daar als samenleving van… Maar ook dat is allemaal goed verlopen. Onze locatie langs de rondweg van Heeten zit niemand in de weg. De panelen springen niet in het oog. En we hebben ze verdiept aangelegd om uit het zichtveld te blijven waarbij er ook nog schapen onder en tussen kunnen lopen.”
Overheden
Milieuwethouder Frank Niens van de gemeente Raalte: “Endona won vorig jaar het Goudhaentje. Met reden. Het energiepark in Heeten is één van de eerste initiatieven om een zonnepark te realiseren in Overijssel. Extra bijzonder is dat het een initiatief is dat volledig door inwoners is genomen. Ik ben trots op dit duurzame project, maar bovenal op de initiatiefnemers die dit door veel doorzettingsvermogen tot een goed einde hebben gebracht”.
Gedeputeerde Annemieke Traag (Energie, Milieu, Europa) van de provincie Overijssel: “Ik ben er enorm trots op dat dit lokale initiatief is gelukt. Een prestatie van formaat van alle betrokken vrijwilligers, die er jarenlang bijna al hun vrije tijd in hebben gestoken. Endona levert een waardevolle bijdrage aan de verduurzaming van ons energieverbruik. Ons doel is om in 2050 een energieneutrale provincie te hebben, te beginnen met twintig procent nieuwe energie in 2023. We verwachten veel van dit soort initiatieven uit de samenleving zelf. Daarom ondersteunen wij lokale initiatieven om te professionaliseren, onder meer door uitwisseling van kennis. Tot slot is dit energiepark mede mogelijk geworden dankzij het Energiefonds Overijssel.”
Vooruit kijken
De realisatie van Endona is niet bepaald het eindpunt dat het bestuur voor ogen heeft. “Eerder een begin”. Dit Sallandse lokale energiebedrijf dat honderd procent in burger handen is moet voorbeeld zijn voor meer. We zien genoeg nieuwe mogelijkheden. Samenwerking met andere initiatieven in Salland, als bestuur gaan we daarvoor.” Dat is tijdrovend en toch zijn de bestuurders Edward Weening (voorzitter, opvolger van Peter Stam), Loeck Tomassen (penningmeester), Arnold Geerdink (secretaris) en Vincent Klein Koerkamp onbezoldigd. “We zijn begonnen vanuit idealisme, groene stroom produceren en op lokaal niveau de mensen daar enthousiast voor maken. Wíj blijven vrijwilligers, maar in de organisatie die we aansturen kunnen wel professionals in dienst komen. Want uiteindelijk hebben we het over een bedrijf waarin voor dit park al ruim twee miljoen in is geïnvesteerd en dat nu een park te beheren heeft en klanten van energie wil voorzien!”
